Türkiye’de Yatırım Teşvik Bölgeleri Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Türkiye’de yerli ve yabancı yatırımları teşvik etmek üzere devlet tarafından yatırım teşvik programları açıklanmış ve ülke farklı yatırım teşvik bölgelerine ayrılmıştır. Yeni yatırım teşvik sistemi ile özellikle ülkenin stratejik sektörleri için önem teşkil eden ara mallara olan ithalat bağımlılığını azaltma potansiyeli taşıyan yatırımları teşvik etmeyi amaçlanmaktadır. Yazının devamında Türkiye’de yatırım teşvik bölgeleri hakkında bilinmesi gerekenleri bulabilirsiniz.

İllere Göre Yatırım Teşvik Bölgeleri                 

İthalatın azaltılarak ihracatın artırılması, daha az gelişmiş bölgelere sağlanan yatırım desteklerinin artırılması, destek unsuru miktarlarının yükseltilmesi, kümelenme faaliyetlerinin teşvik edilmesi, ileri teknoloji dönüşümü sağlayacak gelecek odaklı yatırımların desteklenmesi yeni yatırım teşvik sisteminin temel amaçları arasında yer almaktadır.Bu hususlar gözetilerek oluşturulan, sağladığı avantajlar ve yararlar açısından birbirinden farklı özellikler gösteren 6 adet yatırım teşvik bölgesi mevcuttur.5. ve 6. bölgelerde yer alan illerde yatırımlar daha çok özendirilmektedir. Yatırım teşvik bölgeleri aşağıdaki gibidir:

1.Bölge

Ankara, Antalya, Bursa, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Kocaeli ve Muğla illerini kapsamaktadır.

2.Bölge

Adana, Aydın, Bolu, Çanakkale, Denizli, Edirne, Isparta, Kayseri, Kırklareli, Konya, Sakarya,  Tekirdağ ve Yalova illerini kapsamaktadır.

3.Bölge

Balıkesir, Bilecik, Burdur, Gaziantep, Karabük, Karaman, Manisa, Mersin, Samsun, Trabzon, Uşak ve Zonguldak illerini kapsamaktadır.

4.Bölge

Afyonkarahisar, Amasya, Artvin, Bartın, Çorum, Düzce, Elazığ, Erzincan, Hatay, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Kütahya, Malatya, Nevşehir, Rize ve Sivas illerini kapsamaktadır.

5.Bölge

Adıyaman, Aksaray, Bayburt, Çankırı, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Kahramanmaraş, Kilis, Niğde, Ordu, Osmaniye, Sinop, Tokat, Tunceli ve Yozgat illerini kapsamaktadır.

6.Bölge

Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkâri, Iğdır, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak ve Van illerini kapsamaktadır.

Yeni Yatırım Teşvik Sistemi

Yeni teşvik sistemine göre uygulanan teşvikler 4 ana başlık altında toplanmaktadır. Bunlar aşağıdaki şekildedir:

Genel Teşvik Uygulamaları

Yatırımın yapılacağı bölge ayrımı yapılmaksızın, belirlenen kapasite şartları ve asgari sabit yatırım tutarını karşılayan tüm projeler Genel Yatırım Teşvik Uygulamaları çerçevesinde desteklenmektedir. Bazı yatırım türleri yatırım teşvik sistemine konu değildir ve bu rejimden faydalanamamaktadır.

• KDV İstisnası

Yatırım teşvik belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek makine ve teçhizat için KDV ödenmemektedir.

• Gümrük Vergisi Muafiyeti

Yatırım teşvik belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek makine ve teçhizat için gümrük vergisi ödenmemektedir.

Bölgesel Teşvik Uygulamaları

Her bölgede desteklenecek sektörler, bölgenin potansiyeli ve yerel ekonomik ölçek büyüklükleri doğrultusunda belirlenirken, sağlanacak desteklerin yoğunluğu bölgelerin gelişmişlik düzeyine bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

• KDV İstisnası
• Gümrük Vergisi Muafiyeti
• Vergi İndirimi
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
• Yatırım Yeri Tahsisi
• Faiz Desteği

Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki

Potansiyel olarak Türkiye’nin teknolojisini, Ar-Ge kapasitesini ve rekabetçiliğini artıracak kimyasal ürünlerin imalatı, limanlar, liman hizmetleri ve hava alanı yatırımları, motorlu kara taşıtları ana sanayi, motorlu kara taşıtları yan sanayi, demir yolu ve tramvay lokomotifleri ve/veya vagon imalatı, transit boru hattıyla taşımacılık hizmetleri, elektronik sanayi, tıbbi alet, hassas ve optik aletler imalatı, İlaç üretimi, hava ve uzay taşıtları ve/veya parçaları imalatı, makine (elektrikli makine ve cihazlar dâhil) imalatı ve madencilik (metal üretimi dâhil) gibi 12 yatırım konusu, Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Uygulamaları çerçevesinde desteklenmektedir.

• KDV İstisnası
• Gümrük Vergisi Muafiyeti
• Vergi İndirimi
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
• Yatırım Yeri Tahsisi

Stratejik Yatırımların Teşviki

• KDV İstisnası
• Gümrük Vergisi Muafiyeti
• Vergi İndirimi
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
• Yatırım Yeri Tahsisi
• Faiz Desteği
• KDV İadesi

Yatırım Teşvik Programından Yararlanma

Türkiye’deki Yatırım Teşvik Programı kapsamındaki uygulamalarla sağlanan desteklerden, her bir uygulamanın gerektirdiği koşulları sağlamak kaydı ile:

• Gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, birlikler, kooperatifler, iş ortaklıkları,
• Kamu kurum ve kuruluşları,
• Kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üniversiteler,
• Dernekler ve vakıflar,
• Yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri teşviklerden yararlanabilir.

Ayrıca yabancı kişiler veya yabancı şirketlerin Türkiye’de kurdukları şirketler de teşvikten faydalanabilirler. %100 yabancı ortaklı veya kısmen yabancı ortaklı Türkiye’de kurulmuş ya da kurulacak şirketler de yeni teşvik sisteminden yaralanmaktadır.